Burmaniapaad - 20 km
De dorpen Ferwert en Hegebeintum kennen een rijke geschiedenis. Vanaf ongeveer 500 voor Christus hebben mensen gewoond en gewerkt in dit gebied. Het leven zal er aanvankelijk niet gemakkelijk zijn geweest, immers de onberekenbare zee lag altijd op de loer. Toch ging men de strijd met de zee steeds weer aan, want het gebied was vruchtbaar. Eerst werd gebruik gemaakt van natuurlijke hoogten in het land, zogenaamde kwelderruggen, om een veilige plek te vinden. Later werden deze verhoogd tot de terpen die zo markant voor deze omgeving zijn geworden. Na de komst van zeeweringen werd de leefomgeving veiliger. De vruchtbaarheid van de grond zorgde voor rijkdom, vooral bij het klooster Foswert, de adellijke families en de bezitters van de grote boerderijen.
Veel van deze rijkdom is vandaag de dag verdwenen of moeilijk te herkennen. Met deze fiets/wandelroute is geprobeerd iets van de cultuurhistorische rijkdom van Ferwert en Hegebeintum letterlijk in kaart te brengen. Er wordt echter niet alleen naar het verleden gekeken. Ook nu is er nog veel te zien en te beleven.
It Burmaniapaad is een fiets/wandelroute rond de dorpen Ferwert en Hegebeintum. Het pad is naar de van Burmania’s genoemd omdat deze adellijke familie veel invloed op de geschiedenis van de regio heeft gehad.
De route begint in het centrum van Ferwert bij de kerk op het oude Vrijhof en loopt langs vele historische plaatsen in dit boeiende terpenlandschap.
Het is echter niet alleen een historische rondgang. Men kan tevens genieten van de prachtige natuur, mooie tuinen en de vriendelijke bewoners. Op de zeedijk ruikt men de zilte geur van de Wadden en heeft u een prachtig uitzicht over kwelders en slikvelden. Het lijkt vanaf deze plek of je zo naar Ameland kunt lopen. Wandelend, fietsend of rustend op een bankje bent u getuige van de mooiste wolkenpartijen die er bestaan. De zonsopgang met de terp van Hegebeintum op de voorgrond, een zonsondergang over het wad, wat kan een mens zich nog meer wensen.
De schrijvers van dit boekje zijn het er over eens: dit is misschien wel de mooiste plek van de wereld! Wellicht dat u dit, na het volgen van de route, met hen eens bent. It Burmaniapaad is ongeveer 30 km lang, maar de af te leggen route kan naar eigen inzicht worden verkort of verlengd.Het bijgevoegde kaartje brengt deze mogelijkheden in beeld. We hopen dat u net als ons zult genieten van uw tocht langs Ferwert en Hegebeintum. Gaat u met ons mee?
Kijk, luister, ruik en geniet!
Johannes van Dijk
Pyt Nauta
De route van It Burmaniapaad in vogelvlucht
In de tekst zijn we er van uitgegaan dat de tocht op het Vrijhof in het centrum van Ferwert begint en in die volgorde is de route genummerd. Natuurlijk is het ook mogelijk de route op een ander punt te starten, uiteindelijk komt men weer terug bij waar men is begonnen.
Op de routekaart is met een rode lijn de hoofdroute aangegeven.
Met paarse lijnen zijn alternatieve wandelpaden aangegeven. De rood-gestippelde lijnen geven de route aan voor fietsers waar de wandelaars onverharde paden volgen.
- Vanaf het Vrijhof gaan we onder het poortje door naar het kerkhof en de kerk.
- We verlaten het kerkterrein weer via het poortje en keren terug op het Vrijhof.
- We verlaten het plein en slaan rechtsaf via de Hoofdstraat naar de Marrumerweg.
- We vervolgen onze route via de Marrumerweg en slaan ter hoogte van huisnummer 29 rechtsaf naar de Molenlaan.
- We steken vervolgens (zeer voorzichtig) de drukke provinciale weg over.
- We vervolgen de weg. Na een paar honderd meter slingert (links-rechts) de Molenlaan zich door de landerijen.
- Na de slinger vervolgen we de weg waar deze linksaf buigt. (Mogelijk bezoek tuin, Molenlaan nr 8.)
- We vervolgen de weg.
- Na ongeveer 200 meter verlaten we de verharde wegen slaan linksaf naar de Tersted Loane (Dit is een onverhard pad.)
Mochten het weer of de terreinomstandigheden dit niet toestaan dan is het mogelijk de verharde weg te vervolgen en via de Keekmaloane weer via de Ljouwerterdyk aan te sluiten bij de route. Op de kaart is dit aangegeven met een rode stippellijn (Voor fietsers wordt deze route aanbevolen!) Op de kaart is ook aangegeven dat halverwege de Tersted Loane men linksaf kan slaan en via een zogenaamde schouwpad ook weer op de route (langs de grote weg) uitkomt. Maak hier zelf uw keuze!
- We steken de weg over aan het einde van de Terstedloane, of via één van de beide andere alternatieven en gaan via het fietspad linksaf richting Ferwert.
- Bij Ferwert aangekomen nemen we de eerste de beste afslag rechts en lopen richting het dorp.
- Na het bekijken van de bloemen en de vlinders in de vlindertuin pakken we de route weer op. Het pad tussen de boerderij en het wooncentrum Foswert gaan we volgen en we lopen langs de Burmaniavaart.
- Een alternatieve route, met name geschikter voor de fietser, is dat men voorbij Foswert rechtsaf gaat door de Foswerterstraat. Halverwege deze straat slaan we rechtsaf richting sportvelden en tennisbaan. Voorbij de tennisbaan is de mogelijkheid om rechtsaf op de oude spoorbaan (nu een schelpenpad om daar) de route, richting Ferwerter bos, te vervolgen.
- De wandelaars komen via het klaphek op de” kowebrêge”. Dit is een oude spoorbrug. Daar steken we de Burmaniavaart over en komen zo op het traject waar voorheen de spoorlijn liep waarover het “Dockumer Locaaltsje” de treinverbinding tussen Leeuwarden en Dokkum lange tijd verzorgde. We volgen de spoorlijn ongeveer 200 meter en slaan dan, voor de ijsbaan, rechtsaf en volgen het verharde pad dat door het bos loopt. De fietsers sluiten hier ook weer op de route aan.
- Het pad door het bos eindigt bij de Kleasterwei en hier slaan we rechtsaf en laten Ferwert even achter ons. Tegenover het terrein van gemeentewerken slaan we rechtsaf richting Burmaniavaart.
- We vervolgen het smalle pad langs de vaart.
- Even voorbij de wisselplaats (verbreding in de vaart) kruisen we de Herjuwsmawei en vervolgen het pad tot bij de afslag naar de beide boerderijen die op de plek van het voormalige klooster Foswert zijn gebouwd. Op het informatiebordje staat dit aangegeven.
- Het weggetje loopt door en we komen bij een prachtig, karakteristiek betonnen bruggetje: ‘de âld piip’.
- Voor de fietsers: We volgen het pad totdat we op deKleasterdyk komen, deze weg volgen we een paar honderd meter en we gaan dan linksaf en volgen de Patroanswei.
- Alternatief voor de wandelaars (zonder honden!): De wandelaars kunnen voor ‘de âld piip’ linksaf door de velden over boerenerf en boerenland. U bevindt zich hier op privé eigendom bedenk dat u te gast bent! Houd u aan de regels die op het bordje staan aangegeven. Volg de routeaanduiding. Na een wandeling van ongeveer 3 kilometer bereikt u het einde van dit stuk route en arriveert u in Hegebeintum.
- Voor de fietsers: De Patroanswei gaat over in de Miedweg, vlakbij, in het oosten zien we het dorp Ginnum en in het zuidoosten de beeldbepalende molen van Burdaard. De Miedweg volgen we tot de Harstawei. We gaan hier links en vervolgens rechts richting Harsta State.
- Voor de wandelaars: Bij de Hegebeintumer brug aangekomen loopt u over de brug richting dit dorp. U kunt de weg om het dorp volgen en doorlopen tot u bij de afslag richting Harsta State komt. Ook kunt u eerst het dorp bezoeken en later de omgeving van genoemde state.
- Via de prachtige laan komen we langs het voormalige huis waar ooit de tuinman en zijn gezin van Harsta State woonden en lopen we naar Hegebeintum.
- Na het bezoek aan Hegebeintum pakken we dedraad weer op. We lopen terug richting Harsta State en volgen de Vogelzangsterweg richting Blije.
- Wandelaars let op! De wandelaars gaan halverwege de Vogelzangsterweg linksaf via de voormalige spoorlijn en lopen richting Ferwert. We zijn weer te gast op particulier terrein. Deze afslag is gemakkelijk te herkennen aan de schrikhekken die er staan en de verhoging in het landschap die aangeeft dat hier vroeger een trein langs reed. Rechts is het oude station van Blije nog duidelijk herkenbaar. We volgen de oude spoorlijn tot het pad afbuigt door de landerijen naar het noorden. Uiteindelijk arriveert u in het Buurtschap De Rijp.
- In De Rijp aangekomen, bij de Ljouwerterdyk, slaat u linksaf en na ongeveer 100 meter bij hectometerpaaltje 18,1 steekt u de weg over en volgt het onverharde (schouw-) pad langs de brede vaart. Het pad maakt een slinger naar links en dan weer naar het noorden. Bij het betonpad aangekomen gaat u via het onverharde pad richting de oostelijk gelegen boerderij Groot Kahool. Hier weer linksaf richting zeedijk (volg 24b).
- Hoewel een bezoek aan Blije beslist de moeite waard is gaat de route aan het einde van de Vogelzangsterweg linksaf het fietspad bij de Ljouwerterdyk op en naderen het buurtschap de Rijp. Ter hoogte van de Kahoolsterlaan slaan we rechtsaf en volgen deze weg naar de zeedijk.
- Voor de fietsers: Bij de zeedijk aangekomen gaat onze route naar links en fietsen we aan de voet van de zeedijk tot de Kooilaan. Hier is de mogelijkheid om over te steken naar de andere kant van de zeekering. Daar aangekomen gaan we linksaf en fietsen ongeveer 3 km langs het prachtige buitendijkse natuurgebied langs de waddenkust tot het monument (in de volksmond ‘tempeltje van Ids’ genoemd) gemaakt door Ids Willemsma, dat is geplaatst boven op de zeedijk. Hier kunnen we weer oversteken naar de andere kant. Wanneer u de zeekering oversteekt ziet u aan uw rechterhand ‘de Seedykster Toer’. Deze attractie met prachtige uitkijktoren is een bezoek meer dan waard!
- Voor de wandelaars: bij de zeedijk aangekomen slaan we linksaf en lopen we tot de Kooilaan. Hier bestaat de unieke mogelijkheid om ter hoogte van de Kooilaan via de stenen trap de zeedijk over te steken en rechtdoor het buitendijkse gebied te betreden en via de aangegeven blauw-rode bordjes met routepijlen door het kweldergebied te lopen. Deze route vergt enig klim- en klauterwerk en de kans is aanwezig dat u paarden, schapen en koeien tegenkomt. Let wel op de beperkingen tijdens het broedseizoen!
De route loopt als volgt: Over de zeedijk rechtdoor het gebied inlopen. Vervolgens naast de slenk die aan uw linkerhand is, verder lopen. Na een stukje naar rechts ziet u links een brug over de brede slenk. Over de brug en dan linksaf richting zomerdijk. Op de zomerdijk rechtsaf en doorlopen tot het sluisje waar u linksaf kunt richting kunstwerk op de zeedijk.
- De wandelaars kunnen hun route eventueel aanvullen met een bezoek aan het Noorderleeg. Dit betekent dan rechtdoor lopen bij het sluisje. Dit gebied wordt ook beheerd door het Fryske Gea en wordt bevolkt door vele vogelsoorten die er foerageren. It Burmaniapaad gaat hier echter richting zeedijk en vervolgens naar het kunstwerk van Ids Willemsma. Bij het kunstwerk aangekomen gaan we weer naar de zuidzijde van de zeedijk,vandaar gaat het aan de voet van de dijk oostwaarts, voorbij de Reinderslaan naar de Kooilaan. Voor de wandelaars bestaat ook de mogelijkheid om dit stuk route over de zeedijk te lopen.
(Wanneer u de zeekering bij het kunstwerk oversteekt ziet u aan uw rechterhand ‘de Seedykster Toer’. Deze attractie met prachtige uitkijktoren is een bezoek meer dan waard!)
- Bij de Kooilaan aangekomen slaan we rechtsaf en gaan weer richting Ferwert. De Kooilaan kan tot het einde worden gevolgd maar het is ook mogelijk voor de wandelaars om een route door het bos te kiezen. Achter het voormalige Cammingha State langs steekt men de weg over en wandelt linksom naar Ferwert.
- We steken voorzichtig de ‘nije dyk’ over en gaan via de Elingawei weer door het dorp.
- Eindpunt van de route, het Vrijhof.