Foto anno 2023
In dit huis op de hoek Vrijhof/Hegebuorren woonden vele jaren de Ferwerder chirurgijns en vroedmeesters. Eind zeventiende eeuw/ begin achttiende eeuw woonde hier zoals in de kerkelijke administratie vermeld, Mr chirurgijn Tjeerd Ritzers.
Zijn vrouw, Hycke Botes geheten, moet belangstelling gehad hebben voor het beroep van haar man daar zij een geneesmiddel uitgevonden had tegen hondsdolheid. Het recept bestond uit een aantal kruiden als “wilde kaarde, hontsribbe, huijslook, wilde kervell, steenruijt, averuijt en wijnruijt” die op een bepaalde manier geprepareerd moesten worden. Haar recept werd zo bekend dat in het jaar 1731 de Friese Staten een gedeputeerde machtigden om af te reizen naar Ferwerd om een contract af te sluiten met Hycke Bootes. Zij moest zweren dat dit werkelijk de kruiden en medicamenten waren die tot genezing van een beet van dolle honden diende. Dat gebeurde en de gedeputeerde betaalde haar 100 rijksdaalders uit. Het recept werd gedrukt en verspreid over heel Friesland. Hycke Bootes kreeg nog een pensioen toegezegd van de Friese Staten van 100 caroliguldens per jaar. Dit is een ruime beloning geweest!
Opvolger van genoemd echtpaar was de chirurgijn en vroedmeester Mr Symen Swart die in het jaar 1738 hier woonde. Vroeger hadden de chirurgijns vaak een moeilijk bestaan. Echter Mr Symen Swart chirurgijn te Ferwerd “bestaat wel” aldus het belastingcohier van het jaar 1749.
In 1799 is het pand verkocht en wordt in de Leeuwarder courant omschreven als: “een groote ruime logeable huizinge, voorzien van verscheidene vertrekken en commoditeiten, staande op het alleraangenaamst in den dorpe Ferwerd, welke een reeks van jaren door Mr Sijmen Swart in leeven voornaam chirurgyn aldaar is gebruikt”.
Het huis werd in dat jaar 1799 gekocht door de bekende chirurgijn Rienk Jans van der Leij.
Dat hij bekend, kundig en ijverig was bewijst het uitreiken van een gouden medaille aan hem in de vergadering van Assessoren “met een gepaste aanspraak” op het Grietenijhuis te Ferwerd op 16 januari 1826. Zijne Majesteit de Koning had dit besloten op 30 december 1825, “ter belooning van zijn belangeloze ijver, in het bevorderen der koepokinenting gedurende het jaar 1824”.
Bij het overlijden van Van der Leij in 1846 had hij zijn praktijk voor de lange periode van vijfenvijftig jaren als vroed- en heelmeester in Ferwerd uitgeoefend. Toen in het jaar 1846 het huis verkocht werd, was het inclusief de inventaris die niet alleen bestond uit “chirurgicale instrumenten” maar ook waren de vervoersmiddelen en de melkleverancier van de dokter in de verkoop: een bruin ruinpaard, een wagentje voor twee personen, een melkkoe, een hokkeling, stro en boonschoven enzovoorts.
De landbouwer Anne F. van der Meij woonde er later. Hij was akkerbouwer in oostelijk Ferwerd (nu Ljouwerterdyk F.R. Papma) en handelde anders dan de andere akkerbouwers. Hij haalde meestal zijn oogst niet binnen maar verkocht bijna ieder jaar via de notaris publiekelijk zijn “veldvruchten” op stam.
Zo werden in de maand juni 1847 enkele aantallen bunders koolzaad, garst, rogge, tarwe, haver, groote en kleine boonen, erwten en aardappels door hem te koop aangeboden, “alles op steel staande onder Ferwerd”. Hiervoor werd in de Leeuwarder Courant altijd een advertentie geplaatst.
Rond 1870 was het huis in tweeën verdeeld en woonden er twee Rijkscommiezen. Onder andere Johan Wilhelmus Teunissen afkomstig van Soeterwoude met zijn gezin en dienstbode en Albertus Goedheer met vrouw, vier kinderen en ook een dienstbode. Later woonde er de koopman Klaas Pieters Hoogland met gezin.
In de negentiger jaren van de negentiende eeuw werd het pand gekocht door Johannes K. van Dijk.
Hij heeft de voor- en zijgevel van het huis in het jaar 1896 opnieuw opgetrokken zoals die nu is. Tevens werd het huis verbouwd. In het achterste deel zijn nog 18e eeuwse muurgedeelten aanwezig. Johannes van Dijk woonde er een aantal jaren zelf met zijn gezin.