Enige tijd geleden was daar de aanmelding van Roel den Dulk om geïnterviewd te worden voor Ferwert Online maar het waren drukke tijden; de zomer(vakantie), het dorpsfeest én het voorgaande interview was nog maar net online. Ik was er nog niet klaar voor maar wat in het vat zit verzuurt niet en zo zit ik op deze Paarse Vrijdag aan de tuinkamertafel bij Roel den Dulk (1949) en zijn partner Fred van der Zwet (1955) in hun huis aan de Gasthuisstraat.


Op diezelfde tuinkamertafel staat een bordje met “Praat mar Frysk” van AFUK. “Toen wij in 1999 verhuisden naar Ferwert vonden we het niet meer dan normaal om op Friese les te gaan” zeggen Roel en Fred. “We verstaan het Frysk prima maar spreken vinden we heel lastig doordat 80% - 90% van de mensen haast automatisch in het Nederlands overgaat”. Beide mannen zijn opgegroeid in het westen van het land, waren door vriendschappen bekend met Friesland en vielen als een blok voor het huis waar ze nu in wonen en besloten het te kopen. Fred was na zijn studie aan de Pedagogische Academie in zijn werkzame leven onderwijzer op diverse basisscholen. Uit die tijd heeft hij een aantal goede contacten met leerlingen en ouders overgehouden die nog steeds voortduren. Roel heeft de vakopleiding Boekhandel en Uitgeverij gevolgd en is boekverkoper en directeur van een uitgeverij geweest. Daarnaast heeft hij opleidingen voor biografisch counselor en sekse-specifiek hulpverlener gevolgd en is als zodanig eveneens werkzaam geweest.

Eerlijk gezegd kende ik beide heren niet, ook niet van gezicht. De eerste ontmoeting is dan ook als Roel de deur opendoet en binnen 10 minuten vertelt wat er normaal gesproken gedurende de twee komende uren aan bod komt. “Ho” zeg ik “Roel zo snel kan ik dat allemaal niet noteren. Ik ga je hier straks nogmaals naar vragen hoor”. Fred is inmiddels ook aangeschoven. Op de tuinkamertafel staat ook een prachtige maar ietwat gehavende kerstgroep bestaande uit grote beelden. Ik vind dit zo mooi en het doet me denken aan mijn eigen kerststalletje uit mijn jeugd. De geur van die beeldjes roept gelukkige herinneringen op. “Deze heb ik net ontvangen vanuit België om te restaureren want dat is een hobby van mij” zegt Fred. “Ja” doet Roel, een duit in het zakje “Je hebt vast wel van ons Kerstdiorama gehoord”. Inderdaad dat heb ik en ik heb me wel eens staan te vergapen aan de expositie van de papieren pop-up kerststallen in het museum in Dokkum. Het kerstdiorama van Fred en Roel is ontstaan uit de samenvoeging van hun beider kerstgroepen. Langzamerhand breidde de collectie beelden zich uit. Het tweetal maakte huisjes en een oosters landschap met bergen, velden, een woestijn en een meer waarin de figuren het hele kerstverhaal uitbeeldden.

Beiden hebben jarenlang veel plezier gehad in het uitbreiden van hun diorama en het ontvangen van belangstellenden om ernaar te komen kijken, maar het geheel groeide zo dat er in huis geen plek meer voor was. Musea toonden interesse en al snel kon her en der in Nederland in diverse musea hun opstelling worden bewonderd totdat deze zo groot van omvang was geworden – in totaal meer dan 1800 figuren in een landschap van 110 m2 – dat Fred en Roel zeiden: “Dit kan zo niet langer. Het wordt ons te zwaar om wekenlang dit diorama op te bouwen en weer af te breken”.

Na in 2018 geëxposeerd te hebben in Museumpark Orientalis in Heilig Land Stichting bij Nijmegen met hun complete diorama, toonde de stichting belangstelling voor overname en zo geschiedde. Hun prachtige kerstdiorama konden ze begin 2019 overdoen aan Orientalis en hebben ze beiden dat jaar nog geholpen met de juiste opstelling van het geheel. Helaas is het diorama daarna nooit meer in haar volle pracht tentoongesteld geweest tot grote teleurstelling van Fred en Roel. Financiële perikelen bij en inkrimping van het museum liggen hieraan ten grondslag.

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en ook nu staat er weer een mooie grote gerestaureerde groep uitgestald in de woonkamer van Fred en Roel. Daar waar vroeger geen ruimte was voor een kerstboom, omdat alle hoeken en gaten vol stonden met kerststallen – zelfs de boekenkasten werden ervoor uitgeruimd – heeft Roel zich dit jaar vol verve gestort op het optuigen van een kerstboom van royaal formaat met het thema More is More; de boom hangt bomvol met kleurrijke kerstversieringen, echt zoals een boom behoort te zijn.

Uit de kast komen was en is misschien nog altijd wel moeilijk. Roel heeft er zeker mee geworsteld. ”Ik heb zelfs gebeden dat het alsjeblieft zou overgaan”. Destijds is Roel in het huwelijk getreden met een oud-klasgenootje en uit dat huwelijk van 20 jaar zijn twee prachtige dochters voortgekomen. Opa Roel en opa Fred hebben vaak hun drie lieve kleindochters van inmiddels 13,14 en 15 jaar te logeren. Fred en Roel komen openlijk voor hun geaardheid uit. Dat hun regenboogvlag tot twee keer toe werd gejat uit de vlaggenmast, daarmee kunnen ze leven. Dat kort daarop de derde gestolen vlag verbrand is teruggevonden, is door Fred en Roel echter wel als heel verdrietig en kwetsend ervaren. “Alsof er een stuk van onze ziel, ons wezen niet mag bestaan” zegt Roel.

Vanuit de tuinkamer hebben Roel en Fred een prachtig uitzicht op hun beschutte tuin. De vogels vliegen af en aan en achter in de tuin ontwaar ik een verwarmde kas met cactussen. “Ook dat is een hobby van mij. Er zitten hele bijzondere exemplaren bij” zegt Fred. Hij blijkt nog meer hobby’s te hebben; zo is hij een enthousiast natuurfotograaf en vooral het buitendijks gebied is een grote inspiratiebron voor hem.

Roel daarentegen kan je urenlang achter de computer vinden waar hij alles probeert te achterhalen over de geschiedenis van Dante’s La Divina Commedia (De Goddelijke Komedie) De passie van Roel voor alles wat te maken heeft met het meesterwerk van Dante Alighieri, dat hij in de veertiende eeuw in ballingschap schreef, heeft geresulteerd in een boekenkast vol prachtige boeken over dit onderwerp. Dante’s volkstaal is de basis van het huidige Italiaans. Roel heeft zelf veel boeken over oude geïllustreerde handschriften met de Divina Commedia samengesteld. Prachtige boeken opgesierd met evenzo fraaie tekeningen. Roel maakt, zoals hij dat zelf zegt; unicaten. Een oplage van slechts één exemplaar  voor hemzelf van de grote zware boeken waar hij met liefde aan heeft gewerkt. Een nieuw project heeft hij ook alweer onderhanden.

Wat Roel ook immens fascineert is zijn familiegeschiedenis. Dankzij de vele foto’s uit de periode 1891-2011 zie je – in alweer zo’n unicaat – de familiegeschiedenis van Roel en later ook met Fred erbij voorbijkomen. In het boek, waar Roel twee jaar mee bezig is geweest, is prachtig in beeld gebracht de overgang van zwart-wit fotografie naar kleurenfoto’s.